Trẻ chậm nói là gì? Các kiến thức về chứng chậm nói ở trẻ

Tình trạng trẻ chậm nói không phải là vấn đề quá hiếm gặp trong cuộc sống hiện nay. Tuy nhiên, trong một số trường hợp việc trẻ chậm học nói không phải là vấn đề tạm thời mà rất có thể đây là một biểu hiện của một trong số các bệnh lý của cơ thể, chẳng hạn như chứng tự kỷ. 

Chính vì vậy, các bậc cha mẹ cần hiểu rõ việc trẻ chậm nói chính xác là như thế nào cũng như xác định được nguyên nhân gây ra việc chậm nói ở trẻ để có biện pháp can thiệp đúng và kịp thời.

Cùng Trung tâm giáo dục đặc biệt Hoa Nhật Vàng tìm hiểu kỹ về chủ đề này thông qua bài viết dưới đây.

Trẻ chậm nói là gì?

Trước khi tìm hiểu xem trẻ chậm nói là gì thì Hoa Nhật Vàng biết rằng, có rất nhiều bậc làm cha mẹ thậm chí là hầu hết mọi người đều nhầm lẫn giữa khái niệm hai cụm từ là lời nói và ngôn ngữ. Bởi vậy mà chúng ta cần hiểu rõ sự khác nhau giữa chúng để có thể làm rõ định nghĩa trẻ chậm nói sao cho rõ ràng và mạch lạc nhất.

Trước hết, lời nói được hiểu là phương tiện giao tiếp bằng lời, thể hiện thông qua âm thanh. Ba thành phần chính của lời nói bao gồm là: việc phát âm, giọng nói và sự lưu loát, trôi chảy. Rối loạn lời nói xuất hiện khi trẻ phát âm thành tiếng nhưng cha mẹ và mọi người lại không thể hiểu được trẻ đang muốn nói hay truyền đạt điều gì, chẳng hạn như: trẻ bị tật nói lắp, nói ngọng nghịu.

Khác với lời nói, ngôn ngữ lại là phương tiện dùng để thể hiện và tiếp nhận thông tin, thông qua lời nói hoặc cử chỉ (ngôn ngữ cơ thể, ngôn ngữ tín hiệu). Ngôn ngữ được coi là thước đo thể hiện trí thông minh, từ đó ta xác định được rằng chứng rối loạn phát triển ngôn ngữ thường nghiêm trọng hơn so với việc rối loạn lời nói.

Như vậy, rối loạn lời nói và ngôn ngữ là sự phát triển bất thường về ngôn ngữ, đây là một trong những dạng chậm phát triển phổ biến nhất ở trẻ em hiện nay, có tỉ lệ nhiều hơn so với các dạng chậm phát triển khác (ví dụ: chậm phát triển thị lực, vận động, nhận thức, chậm phát triển kỹ năng xã hội và cảm xúc).

Trẻ rối loạn phát triển ngôn ngữ hay chậm nói ở trẻ có thể hiểu một cách đơn giản là khi ngôn ngữ của trẻ phát triển theo đúng trình tự như những cột mốc phát triển bình thường, tuy nhiên với tốc độ ở nhóm trẻ này chậm hơn so với các trẻ bình thường khác.

Nguyên nhân gây chậm nói ở trẻ

Có rất nhiều nguyên nhân có thể gây nên chứng chậm phát triển ngôn ngữ ở trẻ, tuy nhiên chúng ta có thể liệt kê vài nguyên nhân thường gặp nhất ở trẻ chậm nói như: có khiếm khuyết về não bộ, khiếm thính, mắc bệnh động kinh, chậm phát triển trí tuệ hay một số các yếu tố tâm lý - giáo dục – môi trường - xã hội,....

Để xác định được nguyên nhân gây chậm nói, người ta cần phải dựa vào nhiều yếu tố khác nhau như: sự phát triển về vận động, ngôn ngữ, nhận thức hành vi, sự tương tác, cũng như cách thức chơi ở trẻ. Để có thể chẩn đoán chính xác thì trẻ vẫn nên được thăm khám và theo dõi bởi các chuyên gia, bác sĩ trong ngành. 

Sau quá trình hoàn thành các bài đánh giá sức khỏe tổng quát cũng như đánh giá khả năng ngôn ngữ của trẻ, họ sẽ tiến hành kiểm tra thêm một số yếu tố khác để đưa ra chẩn đoán nguyên nhân chậm nói ở trẻ. Từ đó, các bác sĩ sẽ lên kế hoạch điều trị chứng chậm nói ở trẻ một cách chính xác.

Tình trạng trẻ chậm nói ở Việt Nam

Theo các nghiên cứu thống kê cho thấy, có khoảng 1/5 trẻ em gặp phải tình trạng chậm nói hoặc sử dụng từ ngữ chậm hơn so với các bạn cùng trang lứa khác. Trong số đó, một số trẻ còn xuất hiện những biểu hiện về việc rối loạn hành vi vì nổi cáu, tức giận khi không thể biểu đạt được điều mình mà trẻ muốn nói.

Trẻ chậm nói đơn thuần thường chỉ mang tính chất tạm thời, chứng chậm nói đơn thuần  này ở trẻ có thể mất đi nhờ sự trợ giúp của cha mẹ và các thành viên gia đình.

Với trẻ chậm nói đơn thuần, bậc cha mẹ cần khuyến khích trẻ tập nói bằng những cử chỉ hoặc âm thanh, cần phải dành nhiều thời gian chơi với con, đọc sách và nói chuyện với trẻ mỗi ngày.

Tuy nhiên, trong trường hợp trẻ chậm nói là dấu hiệu cảnh báo cho những rắc rối nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như:mất thính lực, chậm phát triển trong các lĩnh vực khác hoặc thậm chí là chứng bệnh tự kỷ,...

Nếu cha mẹ nghi ngờ trẻ có các biểu hiện chậm nói thì cần kiểm tra khả năng thính giác của trẻ trước tiên và nhanh chóng đưa trẻ đến phòng khám chuyên khoa để phát hiện sớm và điều trị kịp thời, giúp cải thiện khả năng giao tiếp của trẻ.

Hy vọng với những thông tin mà Giáo dục đặc biệt Hoa Nhật Vàng vừa cung cấp thì các bạn đã hiểu được khái niệm, định nghĩa trẻ chậm nói là gì một cách dễ hiểu nhất. Đừng quên theo dõi website chúng tôi thường xuyên để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích không chỉ riêng chủ đề trẻ chậm nói này.