Phân biệt trẻ chậm nói có phải bị tự kỷ?

Hiện nay, tỉ lệ trẻ mắc chứng tự kỷ ở nước ta cũng như trên thế giới tăng cao khiến cho nhiều bậc cha mẹ lo lắng vì không biết con mình có mắc chứng tự kỷ hay không khi thấy con trẻ chậm nói.

Vậy trẻ chậm nói có phải tự kỷ không? Đọc ngay bài viết sau đây để có được câu trả lời đầy đủ và chính xác nhé!

Trẻ chậm nói có phải là tự kỷ không?

Để trả lời được câu hỏi này, trước hết chúng ta cần phải hiểu tự kỷ là gì. Vì sao mà nhiều người nghĩ rằng trẻ chậm nói là do tự kỷ.

Chứng tự kỷ là một dạng bệnh lý của não bộ vì có xuất hiện các rối loạn phát triển thần kinh do những gen bất thường gây ra.

Theo một số thống kê cho thấy rằng, tỉ lệ chẩn đoán trẻ tự kỷ trong những năm gần đây có xu hướng tăng với tần suất gặp 1 trên 100 trẻ, trong đó tự kỷ điển hình chiếm 16,8% và các bé trai bị nhiều hơn bé gái từ 4 đến 6 lần.

Nhiều cha mẹ nghĩ rằng trẻ chậm nói do tự kỷ nhưng thực chất tình trạng chậm nói ở trẻ chỉ là một biểu hiện trong những biểu hiện điển hình của chứng tự kỷ ở trẻ. Điều này có nghĩa là trẻ tự kỷ sẽ thường có biểu hiện chậm nói nhưng một trẻ chậm nói chưa chắc đã là tự kỷ mà còn do nhiều nguyên nhân khác gây ra. 

Theo báo cáo của nhiều nghiên cứu, có khoảng ¼ trẻ bị chậm nói. Trong số đó, vẫn có nhiều trẻ phát triển bình thường, có khả năng đạt được các mốc phát triển như những đứa trẻ cùng trang lứa khi lên 2 tuổi. Những trường hợp này, nguyên nhân gây ra tình trạng chậm nói là do có vấn đề về lưỡi hoặc vòm miệng hoặc về thính giác (được xếp vào loại trẻ chậm nói đơn thuần).

Trẻ chậm nói có thể có một vài biểu hiện giống chứng tự kỷ như: đáp ứng chậm chạp các nhu cầu của người lớn, khả năng giao tiếp ngôn ngữ kém… Tuy nhiên, vận động và thể chất của những trẻ này lại hoàn toàn bình thường. 

Tóm lại, tuy trẻ chậm nói có thể là dấu hiệu điển hình của bệnh tự kỷ ở trẻ nhưng không phải cứ chậm nói là tự kỷ. Nếu trẻ có thêm một số dấu hiệu dưới đây thì có khả năng cao bị chứng tự kỷ:

• Trẻ không bập bẹ khi được 12 tháng tuổi.

• Khi được 12 tháng tuổi vẫn trẻ chưa biết chỉ ngón tay hoặc không có những cử chỉ, điệu bộ giao tiếp phù hợp.

• Khi trẻ 16 tháng tuổi nhưng chưa biết nói từ đơn.

• Giai đoạn trẻ 24 tháng tuổi chưa  thể nói câu 2 từ hoặc nói chưa rõ.

Để nhận biết chính xác trẻ chậm nói có phải bị tự kỷ hay không thì cha mẹ nên cho trẻ đi khám tại các cơ sở y tế, phòng khám chuyên khoa uy tín.

Phân biệt trẻ chậm nói đơn thuần với trẻ tự kỷ chậm nói

Việc nhận biết đúng trẻ chậm nói đơn thuần với trẻ tự kỷ chậm nói giúp bậc cha mẹ có thể có các phương pháp can thiệp sớm nếu bé có bất thường, đem lại cơ hội được phát triển như những đứa trẻ bình thường khác.

Trẻ chậm nói đơn thuần

• Trẻ thích dùng cử chỉ, hành động hơn lời nói khi giao tiếp cho đến khi được 18 tháng tuổi.

• Trẻ không bắt chước được âm thanh xung quanh khi được 18 tháng tuổi.

• Trẻ gặp nhiều khó khăn trong việc hiểu các yêu cầu đơn giản của người khác.

Nếu đến giai đoạn trẻ được 2-3 tuổi, xuất hiện những biểu hiện sau thì cha mẹ nên cho con đi khám:

• Chỉ biết bắt chước hành động, âm thanh mà không tự mình phát âm.

• Trẻ không biết tuân theo các chỉ dẫn đơn giản.

• Có thể nói được một số từ ngữ quen thuộc, lặp đi lặp lại, không biết cách dùng ngôn ngữ để trò chuyện với mọi người xung quanh.

• Có giọng nói khác thường (bắt chước tiếng con vật, giọng nghe the thé…).

• Trẻ phát âm khó nghe.

Có một số nguyên nhân gây ra tình trạng chậm nói đơn thuần ở trẻ, phổ biến như: trẻ sinh non, nhẹ cân, sinh đa thai, mắc bệnh lý về thính giác, viêm thanh quản,...

Biểu hiện trẻ tự kỷ chậm nói

Khi mắc hội chứng tự kỷ, trẻ sẽ có những biểu hiện điển hình như sau:

• Trẻ lên 1 tuổi nhưng chưa biết bập bẹ và không có các động tác chỉ trỏ gây chú ý.

• Trẻ không nói được bất kỳ từ nào khi 16 tháng tuổi.Đến 24 tháng tuổi, trẻ không nói được câu nào gồm 2 từ.

• Trong giai đoạn 14 – 16 tháng tuổi, trẻ đã có một số kỹ năng ngôn ngữ nhưng tự nhiên mất hẳn, có thể xuất hiện sau một sự kiện như: một trận ốm, nằm viện, ngã, lên sởi…

• Trẻ không có hứng thú kết bạn, không trả lời khi được gọi tên.

• Trẻ không bị lôi cuốn bởi đồ chơi, trò chơi cũng như ít hoặc không tiếp xúc bằng mắt.

• Không hay nhìn ai nhưng lại nhìn lâu vào đồ vật có động tác đơn giản như quạt đang quay.

• Trẻ không giơ tay đòi bế, không thích người khác chạm vào người.

• Thường lặp đi lặp lại một vài động tác như lắc lư người, đập đập tay.

• Khi không đồng ý hoặc tức giận thường hét lên chói tai, đập tay xuống sàn nhà, bứt tóc, đập đầu vào tường…

Khi thấy con trẻ có những biểu hiện này thường xuyên cha mẹ hãy đưa bé đi khám càng sớm càng tốt để chẩn đoán nguyên nhân, đưa ra hướng can thiệp phù hợp.

Với những chia sẻ trên, Giáo dục đặc biệt Hoa Nhật Vàng hy vọng bậc cha mẹ đã có được câu trả lời hài lòng nhất. Nếu có bất kỳ thắc mắc, băn khoăn liên quan đến chủ đề này, vui lòng liên lạc với hotline để được giải đáp nhanh chóng! Đừng quên ghé thăm website chúng tôi thường xuyên để cập nhật thêm thông tin cho bản thân.