Đánh giá, phân loại các dạng trẻ chậm phát triển trí tuệ

Trẻ chậm phát triển trí tuệ gặp vô vàn những thách thức và khó khăn bởi sự hạn chế trong tư duy, sự yếu kém trong các kỹ năng.

Vì vậy, việc phát hiện sớm, phân loại các dạng trẻ chậm phát triển trí tuệ ngay từ ban đầu là bước vô cùng quan trọng và ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình can thiệp sau này. 

Bài viết dưới đây Trung tâm giáo dục Hoa Nhật Vàng sẽ tổng hợp những thông tin xoay quanh chủ đề này một cách chi tiết và đầy đủ nhất để các bậc cha mẹ tham khảo.

Ảnh minh họa

Chẩn đoán chậm phát triển trí tuệ ở trẻ như thế nào ?

Bên cạnh việc thực hiện các xét nghiệm sinh hóa, chụp X quang, phân tích bộ nhiễm sắc thể v.v... để tìm kiếm nguyên nhân, việc chẩn đoán trẻ chậm phát triển trí tuệ được thực hiện bởi các bác sĩ, chuyên gia đã qua đào tạo dựa trên việc đánh giá hai khả năng căn bản sau đây của trẻ thông qua phỏng vấn bố mẹ và đánh giá trẻ một cách trực tiếp:

• Khả năng trí tuệ của trẻ trong việc học hiểu, suy nghĩ, giải quyết vấn đề cũng như giải thích ý nghĩa các ngôn từ : Khả năng này được phản ánh qua việc đo thương số trí tuệ IQ. IQ trung bình là 100, thấp hơn 70 thì được xem là chậm phát triển trí tuệ..

• Khả năng sống độc lập: Đánh giá xem trẻ có thể làm được những gì so với trẻ bình thường trong việc tự chăm sóc bản thân chẳng hạn như biết mặc quần áo, tự tắm rửa, đi vệ sinh, ăn uống, cách giao tiếp với người khác, khả năng hiểu được điều người khác nói cũng như cách trả lời, cách ứng xử với mọi người xung quanh.

Làm thế nào để đánh giá mức độ chậm phát triển trí tuệ ở trẻ ?

Để đánh giá mức độ chậm phát triển trí tuệ, người ta thường dựa vào việc đánh giá thương số trí tuệ IQ (Intelligence Quotient), trẻ mắc chứng chậm phát triển trí tuệ sẽ có thương số trí tuệ IQ thấp. 

Việc đo thương số trí tuệ IQ được thực hiện bởi các bác sĩ, chuyên gia trong lĩnh vực tâm lý hoặc tâm thần. Có nhiều loại trắc nghiệm đã được các bác sĩ, chuyên gia sử dụng để đánh giá  mức độ chậm phát triển ở trẻ như trắc nghiệm Raven, trắc nghiệm Unit v.v...

Phân loại các dạng trẻ chậm phát triển trí tuệ

Chậm phát triển trí tuệ ở trẻ được phân loại dựa trên các đánh giá lâm sàng và chỉ số IQ của trẻ. Theo Tổ chức Y tế Thế giới thống nhất, chứng chậm phát triển trí tuệ được chia thành 4 mức độ như sau: 

• Mức độ trầm trọng: IQ < 20

• Tư duy: trẻ dường như không có ngôn ngữ, tư duy hoặc chỉ ở dạng cụ thể, thô sơ, ý thức về bản thân còn mơ hồ, không rõ ràng.

• Cảm xúc: chỉ số cảm xúc rất thấp, chỉ liên quan đến các nhu cầu cơ bản như đói – lạnh sẽ la hét, no - ấm thì dễ chịu, bình tĩnh.

• Hành vi: không quan tâm đến mọi thứ xung quanh, thường chỉ có các hành vi theo bản năng.

• Các dị dạng: ở thần kinh, da, giác quan, mắt – tai – răng, hệ thống xương...

• Trẻ cần sự hỗ trợ đặc biệt ở mức cao nhất và không thể đi học hay tự chăm sóc bản thân.

• Mức độ nặng: 20 < IQ < 34

Các biểu hiện tương tự như trên nhưng với mức độ nghiêm trọng.

• Mức độ vừa phải : 35 < IQ < 49

• Tư duy: trẻ có ngôn ngữ nhưng ít vốn từ, ngữ pháp đơn giản, đôi khi hơi lủng củng, thường phát âm sai; trẻ thường gặp khó khăn trong hoạt động viết, không nhận thức được trọn vẹn, đầy đủ.

• Cảm xúc: Không ổn định, cung bậc cảm xúc đa dạng và biến hóa nhanh.

• Hành vi: đa dạng ở các trẻ khác nhau. Một số trẻ có thể hung hăng, cũng có một số trẻ lầm lì, ít nói.

• Trẻ cũng cần sự trợ giúp nhưng có khả năng tự chăm sóc bản thân, làm các công việc đơn giản nếu được hướng dẫn từ nhỏ.

• Mức độ nhẹ: 50 < IQ < 69

• Tư duy: khó phân biệt so với trẻ bình thường, nhưng khả năng học tập thường kém hơn so với bạn bè, thiếu sự sáng tạo và khả năng tổng hợp thông tin không tốt.

• Cảm xúc: thiếu tự lập, không đủ năng lực để tự giải quyết các vấn đề.

• Hành vi: tùy theo hoạt động giáo dục và cách đối xử với trẻ. Nếu như có phương pháp giáo dục không phù hợp, trẻ dễ bị lệch lạc về hành vi và tư duy.

• Trẻ có thể tự chăm sóc bản thân và làm các công việc đơn giản, ít cần hỗ trợ một cách thường xuyên từ mọi người.

Như vậy, chúng ta đã vừa cùng nhau đi qua cách đánh giá, phân loại các dạng trẻ chậm phát triển trí tuệ. Nếu có bất cứ thắc mắc gì, hãy liên hệ ngay với Giáo dục đặc biệt Hoa Nhật Vàng qua số hotline để được giải đáp nhanh chóng, chi tiết.